Search This Blog

Friday, September 10, 2010

رشته مهندسی مراقبت پرواز ATC



آن‌گاه كه روي صندلي يك هواپيماي در حال پرواز بر فراز يكي از شهرهاي بزرگ و پرجمعيت جهان نشسته‌ايد، آسمان را خالي و آرام و بي‌سر و صدا و به رنگ اقيانوس آبي‌رنگ مي‌بينید. اما اگر به صفحه رادار مراقبت پرواز فرودگاه آن شهر نگاه كنيد، آن را همانند بزرگراهی مملو از اتومبيل مشاهده مي‌كنيد كه با سرعتي بسيار در حال حركت هستند.

اتاق عمليات (كنترل راداري هواپيما) در فرودگاه هر شهر، اداره آسمان پر ترافيك آن شهر را به عهده دارد. در اين اتاق، کارشناسان کنترل پرواز با چشماني دقيق و مراقب، تغييرات لحظه‌اي و كامپيوتري صفحات سبزرنگ رادار را زير نظر دارند و با استفاده از رادار و فرکانس های راديو، هواپيماها را در آسمان هدايت مي‌كنند و برای خلبان‌ها مشخص می کنند كه به كدام سمت گردش كنند،‌ اوج بگيرند، فرود آيندو سرعتشان را زياد يا كم كنند و... تا تداخلي پيش نيايد و از جدایی وايمني كامل برخوردار گردند.

واحد مراقبت‌ پرواز به‌ آموزش‌ متخصصان‌ برج‌ مراقبت‌ پروازفرودگاه ها و مرکز کنترل فضای کشور مي‌پردازد. افرادي‌ كه‌ در برج‌ مراقبت کار می کنند‌، كنترل‌ هواپيماهاي‌ مسافربری‌ و شكاری‌ را برعهده‌ دارند تا هنگام‌ پرواز، بلند شدن‌ و نشستن‌، تداخلي‌ به‌ وجود نيايد و هواپيماها فرود يا پروازي‌ ايمن‌ داشته‌ باشند. يك‌ متخصص‌ مراقبت‌ پرواز اطلاعات‌ لازم‌ را در مورد نحوه‌ وزش‌ باد، نوع‌ هوا و سمت‌ باند پروازي‌ و مواردی از این قبیل را گرفته‌ و براساس‌ آن‌، هواپيماها را هدايت‌ مي‌كند. در ضمن‌ پرسنل‌ مراقبت‌ پرواز، اولين‌ كسانی‌ هستند كه‌ از وقوع یک‌ وضعیت اضطراری‌ آگاه‌ مي‌شوند بنابراين‌ ضمن‌ رعايت‌ دستورالعمل‌ مربوط‌، بايد با سريعترين‌ وسيله‌ ممكن‌ براي‌ نجات‌ سرنشينان و هواپیما اقدام کنند و‌ در صورت بروز سانحه, قبل از ازبين‌ رفتن‌ آثار و شواهد و مدارك‌ مؤثر به شناسایی علل سانحه‌ بپردازند.

گروه آموزشی كنترل ترافيك هوايی(ATS DEPARTMENT ) سعی در آموزش و   تربيت افرادی خلاق، موثر، کارا و با مهارت در زمينه کنترل ترافیک هوایی و ايمنی پرواز برای فعالیت در واحدهای مختلف كنترل ترافيك هوايی در فرودگاهها را دارد كه اين واحدها شامل برج كنترل (CONTROL TOWER)، تقرب پرواز (APROACH CONTROL )،مركز كنترل ناحيه ای(AREA CONTROL CENTER )به همراه ديگر واحدهای مربوطه است.

توانايي های لازم :

پشت ميكروفون صحبت كردن يك توانايی است و یک کنترلر بايد از اين توانايی برخوردار باشد؛ يعنی بايد بتواند در هر شرايطی اطلاعات لازم را بصورتی صحیح در اختيار خلبان قرار دهد. براي مثال اگر هوا خراب باشد و خلبان هم دچار اضطراب و هيجان شده باشد، اين مسئول مراقبت پرواز است كه مي تواند به خلبان آرامش دهد و باعث شود هواپيما ايمن بر زمين بنشيند. همچنين يك کارشناس کنترل پرواز بايد به زبان انگليسی مسلط باشد، چون طبق ضوابط ایکائو می بایست تمامی مکالمات بین کنترلر و خلبان به زبان انگلیسی باشد. سازمان بين المللی هواپيمايی كشوری(international civil aviation organization) مهارت های زبان انگليسی را در 6 طبقه قسمت بندی كرده است كه در آن مراقبين پرواز و خلبانان بايد تا سال 2008 ميلادی به سطح 4 مهارت های زبانی مشخص شده توسط ايكائو (ICAO) برسند.

گفتنی است كه ويژگی هاي بارز اين رشته خوش بيان بودن به جهت ارسال واضح و شفاف دستورات و مقررات به خلبانان، برخورداری از سرعت عمل و هوش بالا و داشتن حافظه خوب برای دريافت و ضبط دقيق پيام ها و از همه مهمتر توانايی تمركز كه امری حياتی است.

درس‌های اين رشته در طول تحصيل

دروس‌ پايه‌:

رياضي‌ عمومي‌، فيزيك‌، مباني‌ و برنامه‌ريزي‌ كامپيوتر، معادلات‌ ديفرانسيل‌.

دروس‌ اصلي‌:

مباني‌ مهندسي‌ برق‌، مكانيك‌، نقشه‌كشي‌ و نقشه‌خواني‌ هوانوردي‌، الكترونيك‌ عمومي‌، سيستم‌هاي‌ كمك‌ ناوبري‌، ناوبري‌، هواشناسي‌ عمومي‌، سرويس‌ هواشناسي،‌ هوانوردي‌، مكانيك‌ پرواز، زبان‌ تخصصي‌، فرودگاه‌ها، حقوق‌ هواپيمايي‌، مباني‌ مديريت‌، اصول‌ مخابرات‌، اصول‌ رادار، كاربرد كامپيوتر و اتوماسيون‌ در مراقبت‌ پرواز، آمار و احتمالات‌ مهندسي‌.

دروس‌ تخصصي‌:

مراقبت‌ هوانوردي‌ و طرح‌ پرواز، سرويس‌هاي‌ ترافيك‌ هوايي‌، سرويس‌هاي‌ اطلاعاتي‌ هوانوردي‌، دستورالعمل‌هاي‌ ناوبري‌ و مراقبت‌ پرواز (كنترل‌ منطقه‌اي‌، كنترل‌ تقرب‌ و ارتفاع‌سنجي‌، برج‌ كنترل‌) ، دستورالعمل‌هاي‌ كنترل‌ هواپيما به‌ وسيله‌ رادار، آموزش‌ عملي‌ رادار، تجسس‌ و نجات‌، بررسي‌ سوانح‌، طراحي‌ دستورالعمل‌هاي ‌پرواز، عمليات‌ هواپيمايي‌، صلاحيت‌ پرواز، سيستم‌ ناوبري‌، ارتباطات‌ و نظارت‌ ماهواره‌اي‌، روش‌ تدريس‌ هواپيمايي‌، سيمولاتور برج‌ كنترل‌، سيمولاتور كنترل‌ منطقه‌اي‌، سيمولاتور تقرب‌ پرواز.

سيمولاتورهاي پروازي براي رشته ي كنترل ترافيك هوايي عبارتند از:

1)  سيمولاتور برج كنترل

2)  سيمولاتور كنترل تقرب

3)  سيمولاتور كنترل ناحيه ای

4)  سيمولاتور رادار و    ADS

سيمولاتور برج كنترل:
معرفي رشته مراقبت پرواز




در اين سيمولاتور يك تصوير شماتيك از باند پروازي به همراه چند سطح پروازي به روي يك صفحه سفيد اسلايد ميشود هواپيماهاي مجازي نيز بر روي صفحه اي سفيد نشان داده ميشوند كه توسط ابزار ديگري به سمت باند حركت ميكند . هر دستگاهي قابليت استفاده به عنوان چهارهواپيما را دارا است كه دانشجويان بايد دستورالعملهاي مناسب و فرامين مربوطه به اين پروازهاي مجازي براي تمامي مراحل  taxi , take off , touch and go, landingصادر نمايند كه عبارتند از تغيير راستایه پروازی  (Heading)،مجوز فرود(Landing)  ، تعیین نمودن باند قابل استفاده (RWY IN USE). سرویس ویژه در موارد اضطراری(Emergency)  ، بیان آخرین اطلاعات جوی(Meteorological) ،ایجاد جدایی استاندارد بین پروازها (Separation)و تسریع و انسجام پروازهای ورودی و خروجی و...

سيمولاتور تقرب و كنترل ناحيه اي:




در اين سيمولاتورها نيز افراد در يك تماس راديويي كامل با يكديگر در ارتباط هستند دانشجويان در دو موقعيت مختلف در يك طرف به عنوان كنترلر و در يك طرف ديگر به عنوان خلبان ايفاي نقش ميكنند دانشجويان ملزم به هدايت هواپيماهاي مجازي و مجاز كردن اين پروازها براي افزايش يا كاهش ارتفاع يا تغير مسير پروازي هستند. در اين سيمولاتور نيز همانند واحد قبلي تمامي امكانات براي به تصوير كشيدن شرايط واقعي به كار گرفته ميشود كه دانشجويان با شرايط واقعي پروازي هرچه بهتر آشنا شوند.

سيمولاتور رادار:






البته جایگزینی این شبیه ساز پروازی در سالهای اخیر با سیستم سیمولاتور رادارفرانسوی که در مرکز کنترل فضای کشور(Tehran ACC) قرار دارد باعث ارتقاء سطح کیفی این دوره شده و همچنین این امکان برای دانشجویان فراهم آورده شده که با همگامی بیشتری با سیستمهای اخیر سرویس کنترل ترافیک هوایی آشنا شوند و از قابلیتهای سیستم رادار ثانویه((MONO PULSE SSR آگاهی بیشتری یافته و به گونه ای محسوس تر آنرا لمس کنند. از قابلیت های این سیستم نظارتی می توان به این موارد اشاره کرد: افزایش ظرفیت  فضای کنترل با کاهش جدایی استاندارد،افزایش سلامت و کارایی پروازها، بهبود توجیه اقتصادی هزینه های پروازی، ایجاد قابلیت ناوبری پرواز توسط کنترلر(VECTORING) علاوه بر قابلیت نظارتی ((SURVAILANCE  کاهش حجم مکالمات وحجم کار کنترلر و خلبان و در نتيجه کاهش ریسک اشتباهات انسانی((Human Factor و در نهايت بستر مناسب تری برای به کار گیری مدیریت جریان ترافیک هوایی(ATFM) و مدیریت ترافیک هوایی(ATM).

No comments:

Post a Comment